Ռոզմարին-խնկունիի հայտնի բուժիչ բույս ​​է, որն աճում է Միջերկրական ծովի շրջանում: Նրա օգտակար հատկությունները լայնորեն օգտագործում են ավանդական բժշկության մեջ տարբեր հիվանդությունների բուժման և կանխարգելման համար. ռոզմարինն օգտագործում են նաև մաշկի և մազերի խնամքի համար։

Բույսի առանձնահատկությունները

Ջերմասեր խնկունին մշտադալար ենթաթուփ է: Ցուրտ շրջաններում խնկունին չի ձմեռում բաց գետնին, բայց այգեպանները սովորել են այն աճեցնել ջերմոցներում:  Ռոզմարին կարելի է աճեցնել պատուհանագոգի վրա: Ռոզմարինի նեղ, թավշե տերևները վերևում հարուստ կանաչ և փայլուն են, ներքևում՝ սպիտակավուն: Տերեւների առանցքներում առաջանում են կարճ (4-6 թռուցիկ) կողային ընձյուղներ։ Ծաղիկները մանր են, մանուշակագույն-կապույտ, գունատ կապույտ կամ սպիտակ։ Ծաղկումը սկսվում է գարնանը և ծառայում է որպես դեղորայքային հումքի մթերման սկզբի ազդանշան։ Բարենպաստ պայմաններում կրկին ծաղկում է հնարավոր ամառվա վերջին՝ վաղ աշնանը, իսկ տանը խնկունին կարող է ծաղկել ձմռանը։

.Բժշկական նպատակներով օգտագործում են խնկունիի չորացած տերեւները և երիտասարդ ընձյուղները։

.Բերքահավաքի ժամանակ օգտագործում են տերևներ և երիտասարդ (տարեկան) ընձյուղներ, որոնք չորանում են ստվերում՝ ծածկի տակ կամ լավ օդափոխվող տարածքում։

Խնկունիի օգտակար հատկությունները

Բույսի վերեւի մասը, որն օգտագործում են որպես բուժիչ հումք, ունի հարուստ քիմիական բաղադրություն։ Այն առանձնանում է եթերայուղի բարձր պարունակությամբ (որը պատասխանատու է տերեւների բնորոշ ուժեղ բույրի համար)։ Բույսի մեջ հայտնաբերված են նաև օրգանական թթուներ, տանիններ, ֆլավոնոիդներ և այլ ակտիվ նյութեր:

Խնկունիի բուժիչ հատկությունների շրջանակը չափազանց լայն է. այն ունի հակաբորբոքային, հակասեպտիկ, վերքերը բուժող, տտիպ, միզամուղ, հակասպազմոդիկ, խոլերետիկ, կարմինատիվ, վազոդիլացնող, տոնիկ և հակաօքսիդանտ ազդեցություն:

.Մարմնի ընդհանուր թուլացումով, ներառյալ ծանր հիվանդություններից, մտավոր և ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունից հետո խնկունիի թեյը օգնում է վերականգնել ուժն ու տոնուսը։

.Այն ակտիվացնում է լյարդը՝ նպաստելով օրգանիզմից տոքսինների հեռացմանը, նաև նվազեցնում է ճառագայթման և հակաբիոտիկների բարձր չափաբաժինների կողմնակի ազդեցությունները։

.Խնկունիի ջրային թուրմն օգտագործում են մարսողության նորմալացման, ստամոքսի և աղիների ցավերի ու սպազմերի, գազերի, լյարդի ու լեղապարկի հիվանդությունների դեպքում: Խմում են նաև վերին շնչուղիների հիվանդությունների, հազի, մրսածության և գրիպի դեպքում։

.Թուրմը համարվում է արդյունավետ միջոց նյարդային խանգարումների (այդ թվում կանանց մոտ դաշտանադադարի ժամանակ), դաշտանային ցիկլի խանգարումների, վեգետատիվ-անոթային դիստոնիայի, արյան շրջանառության խանգարումների և արյան ցածր ճնշման դեպքում։

.Արտաքին օգտագործման ձեւով օգտագործում է տոնզիլիտով, լարինգիտով, ֆարինգիտով, ստոմատիտով և բերանի և կոկորդի այլ բորբոքային հիվանդություններով ողողելու համար. լոսյոնների և ողողումների համար՝ պզուկների, թարախակալումների, էկզեմայի, թարախային վերքերի, տրոֆիկ խոցերի համար։

Խնկունիի օգտագործման հակացուցումները

.Ռոզմարինը բավականին ուժեղ ազդեցություն է թողնում օրգանիզմի վրա և կարող է ալերգիկ ռեակցիաներ առաջացնել, ուստի դրա հիման վրա որևէ դեղամիջոց ընդունելուց առաջ խորհուրդ է տրվում խորհրդակցել բժշկի հետ։

.Ռոզմարին չի կարելի օգտագործել հղիության, էպիլեպսիայի կամ արյան բարձր ճնշման ժամանակ: Այն չպետք է տրվի երեխաներին:

.Խնկունի վրա հիմնված ժողովրդական միջոցներ ընդունելիս կարևոր է հետևել առաջարկվող դեղաչափին և բուժման տևողությունը. չափաբաժինը գերազանցելը (հատկապես երկարատև օգտագործման դեպքում) կարող է առաջացնել երիկամների գրգռում և թունավորում:

Խնկունիի թուրմ. 100 գ չորացրած մանրացված հումքը լցնել մուգ ապակյա շշի մեջ, լցնել 0.5 լիտր օղի, լավ փակել, 2 շաբաթ թրմել զով, մութ տեղում, քամել, քամել հումքը։

Խնկունի տերևներից և ընձյուղներից ստացված յուղի քաղվածքը չպետք է շփոթել եթերայուղի հետ՝ դրանք տարբեր հատկություններ ունեն:

Խնկունի յուղի քաղվածքը կարելի է պատրաստել տանը. այն օգտագործում է որպես ներքին և արտաքին միջոց տարբեր հիվանդությունների դեպքում։

Մրսածության, հազի, բրոնխիտի դեպքում այս յուղը քսեք կրծքավանդակին և մեջքին:

Օգտագործեք նաեւ ինհալացիայի համար: Քթի և գրիպի դեպքում քթի մեջ յուղ կաթեցրեք:

Կապտուկների, ցրվածության, մեջքի և հոդերի ցավերի դեպքում քսեք վնասված մասին:

.Մաշկային հիվանդությունների, խոցերի, ցաների դեպքում, յուղով մերսեք տուժած տարածքը. .Գլխացավի դեպքում խնկունի յուղը քսեք քունքերին, իսկ մազաթափության դեպքում՝ գլխամաշկին։

Գինի խնկունիով

Երկու ճ. գդ. գդալ չորացրած մանրացված հումքը լցնել 1լ §Կագոր¦ գինու մեջ, լավ խառնել, փակել, թողնել մութ տեղում սենյակային ջերմաստիճանում 5 օր, քամել։ Ընդունել 50 մլ՝ օրը 3 անգամ ուտելուց հետո։ Բուժման կուրսը 1 ամիս է։ Ենթադրվում է, որ նման գինին օգտակար է ծերության ժամանակ ուժերն ամրապնդելու, ինչպես նաև հիվանդությունից հետո օրգանիզմը վերականգնելու համար։