Երշիկեղենի կանոնավոր օգտագործումը 38%-ով մեծացնում է քաղցկեղի առաջացման հավանականությունը: Բացի այդ, ավելանում է գիրության, շաքարախտի, աթերոսկլերոզի և կորոնար հիվանդությունների ռիսկը։ Բանն այն է, որ երշիկեղենն ու նրբերշիկեղենը խորը և ագրեսիվ մշակման արտադրանք են։

Ինչպե՞ս են երշիկեղենն ու նրբերշիկեղենը վնասում մեր առողջությանը

Երշիկն ու նրբերշիկը համարվում են անառողջ սնունդ։ Նույնիսկ, երբ դրանց բաղադրության մեջ քիչ §քիմիա¦ կա, գիտնականները վստահեցնում են, որ չպետք է չարաշահել նման սնունդը։

Իսկ ի՞նչ վատ բան կա վերամշակված մսի մեջ, ինչպե՞ս են երշիկեղենն ու երշիկեղենը վնասում մեր առողջությանը.

Հաճախ կարելի է լսել այն առասպելը, որ նրբերշիկի մեջ ավելացվում է §զուգարանի թուղթ¦։ Միգուցե սա՞ է այն դարձնում այդքան վնասակար։

Վերամշակված միսը ստեղծվում է աղի, ծխելու, պահածոյացնելու կամ չորացնելու միջոցով. սովորաբար այդ մթերքներն են՝ երշիկեղենը, նրբերշիկեղենը, բեկոնը, խոզապուխտը և տավարի միսը:

Չնայած այն հանգամանքին, որ գիտնականները չեն բացառում, որ վերամշակված մսի սիրահարների մոտ շատ բացասական գործոններ են առաջանում այլ սովորությունների պատճառով (առավել հաճախ նման սնունդ օգտագործող մարդիկ ծխում են և ավելորդ քաշ ունեն), վաղուց արդեն ապացուցված է, որ նման սնունդը կարող է ազդել հիվանդության ռիսկի վրա:

*Զարգացնում է սրտի հիվանդությունը և նույնիսկ քաղցկեղը: Այս կապը հաստատում են նաև կենդանիների ուսումնասիրությունները։ Օր.՝ առնետների վրա կատարված որոշ ուսումնասիրություններ ցույց են տալիս, որ վերամշակված միս ուտելը մեծացնում է հաստ աղիքի քաղցկեղի զարգացման ռիսկը:

Բայց կոնկրետ ի՞նչն է առաջացնում այս հիվանդությունները:

 Ինչո՞ւ է երշիկի մեջ միսը դառնում վնասակար. բանն այն է, որ վերամշակված միսը վնասակար քիմիական միացություններ է պարունակում։ Նախ, դրանք նիտրիտներ և նիտրոզամիններ են: Դրանք քաղցկեղածին նյութեր են, այսինքն՝ կարող են ազդել քաղցկեղի զարգացման վրա։ Սովորաբար նման նյութեր ավելացվում են նրբերշիկին կարմրավուն երանգ հաղորդելու, համը բարելավելու և բակտերիաների աճը կանխելու համար։

Նիտրիտներ և հարակից միացություններ կան նաև այլ մթերքներում. Օր.՝ որոշ բանջարեղենի մեջ, որտեղ այն կարող է նույնիսկ օգտակար լինել։ Այնուամենայնիվ, նրանք բոլորը նույնը չեն։

Երշիկեղենի արտադրության մեջ նատրիումի նիտրիտի օգտագործումը տաքացնելիս այն վերածում է նիտրոզամինների, որոնք շատ քաղցկեղածին են։

Վերամշակված միսը պարունակում է նաև պոլիցիկլիկ արոմատիկ ածխաջրածիններ (PAHs): Սա նյութերի մեծ դաս է, որոնք առաջանում են օրգանական միացությունների այրման ժամանակ։ Նրանք սովորաբար հայտնվում են ապխտած կամ խորոված մսի մեջ: PAH-ները առաջանում են փայտի այրումից և տաք մակերևույթի վրա ճարպ կաթելուց: Կենդանիների բազմաթիվ ուսումնասիրություններ ցույց են տվել, որ որոշ PAHs կարող են քաղցկեղ առաջացնել:

Վտանգավոր են նաև հետերոցիկլիկ ամինները՝ դրանք միացությունների դաս են, որոնք ձևավորվում են, երբ միսը կամ ձուկը եփում են բարձր ջերմաստիճանում, օրինակ՝ տապակման ժամանակ։ Դրանք հայտնվում են նաև տապակի մեջ մսի պարզ եփման ժամանակ, բայց հատկապես առատ են տապակած բեկոնի  մեջ։ Այս միացությունները նույնպես քաղցկեղ են առաջացնում։

Վերամշակված մսի մեկ այլ խնդիր աղն է. աղի չափից ավելի օգտագործումը կապված է բազմաթիվ սրտային հիվանդությունների հետ: Բացի այդ, հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ աղով հարուստ սննդակարգը կարող է մեծացնել ստամոքսի քաղցկեղի առաջացման վտանգը:

Այնուամենայնիվ, և՛ բժիշկները, և՛ գիտնականները նշում են, որ ոչ մի վատ բան չկա, եթե երբեմն ձեզ նման հաճույք եք պարգեւում։ Հիմնական բանը այն է, որ վերամշակված միսը չպետք է լինի ձեր սեղանի հիմնական ուտեստը: