ՄԱՅՈՆԵԶԻ ՕԳՏԱԿԱՐՈՒԹՅՈՒՆՆ ՈՒ ՎՆԱՍՆԵՐԸ

Մայոնեզի ամենօրյա օգտագործումը կարող է հանգեցնել ավելորդ կիլոգրամների կուտակմանը, ինչպես նաև արյան մեջ վատ խոլեսթերինի մակարդակի բարձրացմանը։
Ճարպի և կալորիականության բարձր պարունակությունը կարող է հանգեցնել բացասական հետեւանքների: Միջինում սովորական մայոնեզը պարունակում է մոտ 90 կկալ և 10 գ ճարպ յուրաքանչյուր երկու գդալի համար:
Մայոնեզի օգուտն և վնասը օրգանիզմին
Մայոնեզը հայտնի սոուս է, որն ամբողջ աշխարհում օգտագործում են խոհարարության բնագավառում: Այն պատրաստվում է ձվից, բուսական յուղից, քացախից կամ կիտրոնի հյութից, շաքարավազից, աղից, մանանեխից: Բոլոր բաղադրիչները խառնում են իրար, խառնում, մինչեւ ստացվում է համասեռ զանգված։
Մայոնեզի շատ տարբեր բաղադրատոմսեր կան՝ սխտորով կամ եհանով, ձիթապտղի յուղով և բուսական բույրով։
Մայոնեզի պատմություն
Պատմությունը սկսվում է 18-րդ դարում Ֆրանսիայում։ Այն ժամանակ այն պատրաստում էին
ձվից, քացախից և բուսական յուղից, որը տնային տնտեսուհիները օգտագործում էին որպես աղցանների և հարդարում խորտիկների:
Երբ 1758 թվականին բրիտանական զորքերը պաշարում են Մահոն քաղաքը, ֆրանսիացիների մթերքը սպառվում է, պահեստում մնում է միայն ձու և ձիթապտղի յուղ։ Դրանցով ձու ու ձվածեղ էին պատրաստում, բայց միապաղաղ ուտելիքից վաղ թե ուշ բոլորը հոգնում են։ Ուստի խոհարարները գտան պատրաստման նոր եղանակ՝ խառնել են ձվերն ու կարագը՝ խառնուրդին ավելացնելով աղ, քացախ, մանանեխ ու համեմունքներ։
1930-ական թվականներին Ռուսաստանում մայոնեզը սկսեց արտադրվել արդյունաբերական մակարդակով, իսկ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո դրա տարածումն էլ ավելի լայնացավ։ Այսօր մայոնեզը սովորական մթերք է:
Մայոնեզի օգուտները. հարկ է նշել, որ խոսքը խանութից գնված մայոնեզի մասին չէ, այն կարող է պարունակել որոշակի քանակությամբ կոնսերվանտներ և արհեստական հավելումներ: Այնուամենայնիվ, կան բազմաթիվ տնական մայոնեզի բաղադրատոմսեր, որոնք օգտագործում են միայն բնական բաղադրիչները:
*Մայոնեզում պարունակվող ձվի դեղնուցը պարունակում է վիտամին E՝ բնական հակաօքսիդանտ, ինչպես նաև վիտամին K, որն օգնում է ամրացնել ոսկորները և արյան անոթները։
*Յուղը պարունակում է չհագեցած ճարպաթթուներ, որոնք օգնում են նվազեցնել խոլեսթերինի մակարդակը մարմնում։
*Մայոնեզը պարունակում է շատ ճարպեր և կալորիաներ, ուստի այն համարվում է էներգիայի բնական աղբյուր։
*Մայոնեզի մեկ այլ առավելությունն այն է, որ այն օգնում է ճարպային լուծվող A, D, E և K վիտամինների կլանմանը: Այս վիտամիններն օգնում են պահպանել և ամրացնել առողջ ոսկորները և իմունային համակարգը:
*Մայոնեզը կարող է նաև օգտակար լինել տրամադրությունը բարելավելու և սթրեսը նվազեցնելու համար՝ ձվի դեղնուցում լեցիտինի պարունակության պատճառով: Լեցիտինը մի նյութ է, որն աջակցում է նյարդային համակարգին, նվազեցնում է անհանգստությունը և բարելավում տրամադրությունը:
Մայոնեզի ամենօրյա օգտագործումը կարող է հանգեցնել ավելորդ կիլոգրամների կուտակման, ինչպես նաև արյան մեջ խոլեսթերինի մակարդակի բարձրացման։
*Մայոնեզը պարունակում է մեծ քանակությամբ աղ և շաքար, ինչը կարող է հանգեցնել արյան բարձր ճնշման և շաքարախտի զարգացման ռիսկի։ Մայոնեզում առկա մեծ քանակությամբ աղը կարող է առաջացնել օրգանիզմում հեղուկի կուտակում և երիկամների ֆունկցիայի վատթարացում։
*Գիտենք, որ խանութներում վաճառվող մայոնեզին օսլա են ավելացնումՙ՝ մայոնեզի կազմը բարելավելու համար, սակայն օսլան բացասաբար է անդրադառնում մարսողության վրա և կարող է հանգեցնել աղիքային տարբեր հիվանդությունների։
Մայոնեզի որոշ արտադրողներ իրենց արտադրանքում օգտագործում են գենետիկորեն ձևափոխված բաղադրիչներ՝ սոյայի լեցիտին և եգիպտացորենի օշարակ: Նրանք նույնպես կարող են բացասաբար ազդել մարսողական համակարգի վրա և նույնիսկ ալերգիա առաջացնել:
Մայոնեզից ավելի շատ օգուտ ստանալու համար, ավելի լավ է այն պատրաստել տանը, սեփական ձեռքերով, կամ ուշադիր ստուգել գնված ապրանքի բաղադրությունը հավելումների և օսլայի առկայության համար:
Դիետոլոգ խորհրդատու և §Առողջ¦ սնուցում գիտահետազոտական կենտրոնի փոխտնօրեն Ալեքսեյ Կաբանովի խոսքերով՝ լավ բաղադրատոմսի մայոնեզն օգտակար է առողջության համար՝ չնայած ճարպային պարունակությանը։
§Լավ¦ խոլեսթերինը հայտնաբերվում է մայոնեզում ձվի դեղնուցի շնորհիվ, որից այն պատրաստված է:
-Խոլեսթերինն ապահովում է բջջային թաղանթների ամրությունը՝ օգնում բջիջների կառուցմանը: Բացի այդ, խոլեսթերինն օգնում է օրգանիզմին արտադրել օգտակար նյութեր՝ վիտամին D, կանացի և արական սեռական հորմոններ։ Խոլեսթերինի ցածր մակարդակը կարող է հանգեցնել նյարդային համակարգի խանգարման, փխրուն ոսկորների, հանքային նյութափոխանակության խանգարման, դեպրեսիայի»,- ասում է սննդաբանը: